[vc_row][vc_column][vc_column_text]

جرم قتل چیست و چه انواع و مجازاتی دارد؟

قتل  یا کشتن به معنای گرفتن جان انسانی بدون حکم قانونی و برخلاف قانون می باشد.گرفتن جان یک انسان می تواند دارای انواع و انگیزه های مختلفی باشد که در ادامه به طور کامل به توضیحات آن خواهیم پرداخت.

قتل _ دفتر وکالت علی محسن زاده

                                                انواع قتل 

قتل عمد

اگر فردی با داشتن انگیزه و نیت قبلی اقدام به کشتن و گرفتن جان کسی کند ، مرتکب قتل عمد شده است،هرچند اقدامی که انجام می دهد  عرفا موجب کشته شدن فرد بشود یا نشود مثلا فردی با داشتن نیت کشتن فرد دیگر باعث ضربه زدن به وی و قطع دست یا انگشت وی شود و فرد کشته نشود گرچه این عمل در حالت عادی باعث از بین رفتن و کشتن کسی نمی شود ولی اگر به دلیل خونریزی شدید فرد کشته شود ، در این صورت چون فرد با داشتن نیت قبلی چنین عملی را مرتکب شده است پس وی قاتل نام  می گیرد.

اگر فردی نیتی برای قتل نداشته باشد اما  عملی انجام دهد که باعث فوت فرد دیگری شود ، مثلا با در دست داشتن چاقو اقدام به شوخی با فرد دیگر کند و با آن مرتکب قتل وی شود،گرچه این عمل وی دارای نیت قبلی نبوده ولی فرد مرتکب قتل عمد شده است.

در حالت سوم در صورتیکه فرد نه قصد و نیت کشتن فرد را داشته باشد و نه عملی که انجام می دهد از نگاه عرف باعث قتل می شود اما شخص مقتول دارای شرایطی خاص همچون کهولت سن ،داشتن مریضی خاص و…. باشد و به لحاظ عرفی باعث قتل محسوب می شود در صورتی که فرد ضارب از شرایط خاص فرد دیگر کاملا مطلع بوده و اثبات شود که به این موضوع واقف بوده است در این صورت قتل صورت گرفته عمدی است، ولی اگر ثابت شود که فرد از شرایط خاص مقتول خبر نداشته است در این صورت قتل در زمره قتل های غیر عمد قرار میگیرد.

مجازات قتل عمد در قانون چیست ؟

قتل عمد دارای مجازات قصاص نفس می باشد یعنی اولیای دم مقتول یعنی ورثه‌ی شخص مقتول به جز زوج و زوجه می توانند بصورت کاملا قانونی تقاضای قصاص قاتل را نموده و فرد قاتل را اعدام نمایند،در غیر این صورت اولیای دم می توانند تقاضای پرداخت دیه مقتول را بکنند.

و در صورتی که فردی مرتکب قتل شود ولی قصاص صورت نگیرد ، علاوه بر پرداخت دیه به 3 تا 10 سال حبس محکوم می گردد.

مقدار دیه طبق قانون سال 1399 چقدر می باشد ؟

نرخ دیه که در اسفند ماه سال 98 توسط غلام حسین اسماعیلی (سخنگوی قوه قضاييه) اعلام شد در ماه های عادی سال مبلغ 330 میلیون تومان و در ماه های حرام 440 میلیون تومان می باشد که این مبالغ نسبت به سال گذشته 20درصد افزایش یافته است.

ماه های حرام سال که شامل افزایش نرخ دیه می باشد کدامند ؟

ماه های حرام شامل 4 ماه قمری می باشد که این ماه ها به ترتیب محرم، رجب، ذی القعده و ذی الحجه می باشند.

دیه ماه حرام برابر است با مقدار دیه در ماه های عادی به اضافه یک سوم آن که در مجموع دیه ماه حرام را تعیین می کنند.

قتل غیرعمد

قتلی که بدون انگیزه و نیت قبلی صورت بگیرد و هدف قاتل ،کشتن طرف مقابل خود نباشد را غیرعمد می گویند.

قتل غیر عمد خود نیز به دو گروه شبه عمد و خطای محض تقسیم بندی می شود که هر کدام را به طور خلاصه توضیح خواهیم داد.

قتل شبه عمد 

این نوع قتل به این صورت اتفاق می افتد که فردی قصد و نیت کشتن فرد دیگر را  ندارد ولی عملی از خود انجام می دهد که در نگاه عادی عملی کشنده نیست اما موجب کشته شدن فرد دیگر میگردد مثلا در هنگام رانندگی فردی دچار تصادف شده و فرد دیگری را به قتل می رساند،همانطور که گفته شد فرد از ابتدا قصد کشتن کسی را ندارد و خود عمل وی یعنی رانندگی از نگاه عرفی جامعه عملی برای کشتن نیست و در اصطلاح عمل وی کشنده نیست اما راننده به دلیل داشتن خطاهایی همچون داشتن سرعت زیاد یا دیگر خطاهای هنگام رانندگی موجب کشتن فرد دیگری می گردد که این قتل را شبه عمد می گویند.

قتل غیر عمد _دفتر وکالت علی محسن زاده

اما مورد دیگر از قتل شبه عمد در صورتی اتفاق می افتد که فرد نسبت به یک موضوع بی اطلاع باشد به این صورت که فرد هیچ گونه قصد و نیت قبلی برای کشتن کسی نداشته و عملی که انجام می دهد نیز از نگاه عرفی عملی کشنده نیس اما نسبت به یک موضوع بی اطلاع بوده و اشتباه کرده است مثلا یک شیء را با انسان اشتباه گرفته باشد، در این صورت قتل وی غیر عمد بوده و از نوع شبه عمد می باشد.

حالت سوم قتل شبه عمد به این صورت است که همانند موارد قبلی فرد قصد عمل کشتن را ندارد و عمل وی نیز کشنده نمی باشد ولی فرد به دلیل بی احتیاطی ،عدم رعایت قوانین و مقرارات و… فرد دیگر را می کشد که به دلیل نداشتن نیت کشتن عمل وی غیر عمد تلقی می شود .

مجازات قتل غیر عمد در قانون چیست ؟

همانطور که در موارد بالا گفته شد در این نوع قتل به دلیل نداشتن قصد و نیت قبلی ،مستوجب قصاص نمی شود اما به دلیل کشتن فرد دیگری حال به صورت غیر عمد،دیه به آن تعلق می گیرد و فرد قاتل لازم است دیه را بپردازد.

گفتنی است در بسیاری از جرایم همانند قتل در هنگام رانندگی و… علاوه بر دیه ،حبس نیز به مقدار مجازات آن افزوده می شود که نوع و مقدار آن بستگی به نظر دادگاه و قاضی دارد.

قتل خطای محض

قتل خطای محض نیز همانند شبه عمد می باشد و در صورتی اتفاق می افتد که فرد بدون داشتن انگیزه و برنامه قبلی و بدون انجام کاری که در نگاه عرفی جامعه باعث کشتار می شود و به دلیل یک اشتباه و خطا ، باعث گرفتن جان انسانی شود.

طبق ماده 292 قانون اساسی کشور ، قتل خطای محض دارای یکی از سه حالت زیر می باشد :

1_هنگامی که عمل کشتن و قتل در حالت خواب یا بیهوشی یا حالتی اینگونه اتفاق بیوفتد ،در این حالات اگر قتلی اتفاق بیوفتد با نظر قاضی و اثبات عدم آگاهی قاتل از عمل خود ، این عمل از نوع خطای محض خواهد بود.

2_قتلی که از طرف صغیر یا مجنون اتفاق بیوفتد، و منظور از صغیر افرادی است که به سن بلوغ شرعی خود نرسیده باشند که بلوغ شرعی برای دختران 9 سالگی و برای پسران 15 سالگی می باشد و منظور از کشتن هنگام جنون فردی است که حالت عادی نداشته و دارای اختلالات روانی است و نمی تواند بد و خوب را از یکدیگر تشخیص دهد.

3_در حالت سوم به این صورت است که خطا اتفاق می افتد اما نه با قصد و نیت کشتن انسانی دیگر مانند این که شکارچی به شکار می رود و شروع به تیر اندازی می کند اما نه به قصد کشتن انسان ، اما به دلایل مختلف و عدم آگاهی وی یکی از تیر ها به انسانی برخورد کرده و باعث کشته شدن وی می شود که این امر وی باعث اتفاقی با عنوان قتل خطای محض می شود.

مجازات خطای محض

گفتنی است عمل قتل خطای محض به دلایل گفته شده و بنابر قوانین تعیین شده برای آن ، تنها مستوجب پرداخت دیه می شود و شامل قصاص نمی شود.

در حالتی که عمل کشتن توسط صغیر اتفاق بیوفتد پرداخت دیه بر عهده عاقله مذکر نسبی می باشد منظور از عاقله بستگان ارثی قاتل مانند پدر ،فرزند ،عمو و…. که در هنگام فوت فرد می توانند ارث ببرند می باشد ، اما پرداخت دیه توسط عاقله نیز مستوجب بالغ بودن فرد و داشتن توانایی مالی می باشد .

اما این سوال پیش می آید که اگر عاقله نیز توانایی مالی پرداخت دیه را نداشته باشد ، دیه فرد کشته شده چگونه پرداخت می شود ؟

اگر عاقله توانایی مالی پرداخت دیه را نداشه باشد پرداخت دیه بر عهده خود فرد می باشد که اگر خود فرد نیز توانایی پرداخت آن را نداشته باشد ، مقدار دیه از صندوق بیت المال به خانواده جان باخته پرداخت می شود.

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]