توهین و فحاشی در قانون جمهوری اسلامی ایران

امروزه با توجه به مشکلات روزمره که مردم کشور ما با آن رودرو هستند آستانه تحمل ها کم شده و با کوچک ترین مشکل پیش آمده ، افراد شروع به ابراز ناراحتی خود بصورت فحاشی و توهین نسبت به طرف مقابل میکنند ، اما باید دانست که در جملات و کلماتی که در طول روز و شرایط مختلف استفاده میکنیم اگر باعث آزرده شدن طرف مقابل شود و مصداق بارز فحاشی و توهین محسوب شود و فردی که مورد توهین قرار گرفته است اقدام به اعاده حیثیت کند مورد پیگرد قانون قرار خواهید گرفت.

مصداق تعیین توهین و فحاشی چیست ؟

توهین یا فحاشی همان گفتار،کردار یا نوشتاری است که باعث تحقیر و آزرده شدن فرد دیگر شود بصورتی که این اعمال کاملا بصورت عمدی و ارادی انجام گیرد و در حالت غیر ارادی یا در خواب و مستی صورت نگرفته باشد.

چگونه مشخص میشود کلمه یا جمله بکار برده شده توهین محسوب میگردد؟

 معمولا  توهین یا فحاشی بصورت گفتار یا نوشتار صورت می پذیرد اما همیشه به این صورت نیست و گاهی انجام عملی توهین محسوب شده که این عمل میتواند همانند پرتاب آب دهان به سمت طرف مقابل،ارسال پیامک یا ایمیل توهین آمیز یا هرگونه عمل دیگری که با اعضای بدن و غیر بدن میتوان انجام داد که خلاف عرف جامعه است و باعث آزرده شدن طرف مقابل میشود.

مجازات توهین و فحاشی در قوانین جمهوری اسلامی ایران_دفتر وکالت علی محسن زاده

براساس قوانین جمهوری اسلامی و در فصل پانزدهم تعزیرات و مجازات های بازدارنده با عنوان هتک حرمت اشخاص به موضوعات توهین و فحاشی پرداخته شده است .

در ماده 608 قوانین مجازات اسلامی،هرگونه توهین و فحاشی به افراد یا فردی چنانچه موجب قذف نباشد شامل مجازات 74 ضربه شلاق یا پرداخت پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی می شود.

گفتنی است به دلیل کم بودن میزان جریمه نقدی بسیاری از افراد با اطلاع ازین موضوع بدون رعایت حد و حدود و رعایت ادب اقدام به فحاشی کرده و با پرداخت مبلغ کمی در دادگاه،آزادانه به کار خود می پردازند که این موضوع باعث اعتراض خیلی از مردم شده است.

چه رفتارها و گفتارهایی توهین محسوب می شود و ارزش قضایی دارد ؟

شرایط تحقق توهین بستگی به غیر متعارف بودن رفتار فرد می باشد حال این موضوع می تواند بصورت گفتاری باشد ،یا پرتاب شی مثل تخم مرغ به سمت کسی یا هل دادن فردی باشد ، وصرفا فریاد زدن یا ابراز خشم بدون استفاده از کلمات یا جملات توهین آمیز ، توهین محسوب نمی گردد و بطور کلی می توان گفت نحوه تشخیص توهین یا فحاشی به شرایط فرهنگی و عرفی جامعه بستگی دارد.

اما شرایط عرفی توهین باید بصورتی باشد که جرم به حساب آید و صرفا بی ادبی بودن رفتار فردی مثلا دست ندادن یا روبوسی نکردن یا احترام نگذاشتن اگرچه در عرف جامعه بی ادبی و توهین محسوب میگردد اما ارزش قضایی نداشته و جرم محسوب نمی گردد.

آیا جرم توهین به هر فردی یکسان است ؟

این سوال پیش می آید که آیا توهین به هر فرد با هر جایگاهی دارای مجازات یکسانی است یا خیر ؟

در جواب باید گفت خیر ،در قوانین کشور ما توهین به افراد با شخصیت های مختلف و با جایگاه های مختلف دارای مجازات متفاوت می باشد به عنوان مثال توهین به مقامات دولتی جمهوری اسلامی در حین انجام وظیفه و با توجه به جایگاه آنها شامل 3 تا 6 ماه حبس یا پرداخت جریمه نقدی از 50 تا 1 میلیون تومان پول یا 74 ضربه شلاق می باشد.

توهین به مقام معظم رهبری از نوع جرایم نابخشودنی محسوب شده و دارای 6 ماه تا 2 سال حبس می باشد.

توهین به مقدسات اسلامی از جمله توهین به ائمه طاهرین ، پیامبران و امامان و ….. اگر مشمول حکم ساب النبی شود مجازات آن اعدام می باشد در غیر اینصورت دارای 1 تا 5 سال حبس می باشد.

قذف یا حد قذف چیست ؟

در حالت کلی قذف به معنای توهین و افترا می باشد و در اصطلاح به معنای نسبت دادن لواط یا زنا به فردی است .

در صورتی که فردی ،فرد یا افرادی را به زنا یا لواط نسبت دهد و در دادگاه به عنوان شاهد زنا یا لواط حاضر گردد اما شهادت وی مستند نباشد یا در شهادت تعدادشان به حد نصاب کافی نرسد، مرتکب عمل قذف شده است و طبق ماده 250 قانون اساسی کشور به مجازات 80 ضربه شلاق محکوم می گردد و به ان دلیل که میزان مجازات عمل قذف در قرآن کریم تعیین شده است به این میزان مجازات حد قذف گفته می شود.

نحوه اثبات جرم توهین و فحاشی و نحوه شکایت در دادگاه 

توهین و فحاشی _ دفتر وکالت علی محسن زاده

براساس ماده 160 قانون مجازات جمهوری اسلامی نحوه اثبات جرم عبارت است از شهادت،اقرار خود مجرم،علم قاضی و سوگند در موارد قانونی می باشد.

علم قاضی در اثبات جرم بسیار مهم است و می توان با ارائه اسناد مستند و مدارک به علم قاضی در داوری پرونده کمک کرد از جمله این موارد شهادت شهود می باشد که در هنگام توهین و فحاشی فرد مورد نظر حضور داشته باشند و با ارائه توضیحات خود در دادگاه و نزد قاضی در اثبات جرم و مجازات فرد خاطی کمک کنند.

بسیاری از افراد با جمع آوری مدارکی همچون فیلم ضبط شده ،صدای ضبط شده ،پیامک و …. اقدام به شکایت و اعاده حیثیت می کنند که می توان گفت این راه ، راهی قطعی برای محکوم کردن فرد مقابل نیست اما می توان از این مدارک در دادگاه استفاده نمود و این موارد را در اختیار قاضی محکمه گذاشت.

نحوه شکایت و پیگیری پرونده 

توهین و فحاشی در هر مکانی که اتفاق بیوفتد دادسرای همانجا برای بررسی پرونده دارای صلاحیت می باشد و باید به دادسرای همانجایی که فحاشی اتفاق افتاده است مراجعه کرد اما در صورتی که به کلانتری گزارش شود و در نزد نیروی انتظامی شکایت شود که معمولا هم همینگونه است و در این گونه موارد مردم عموما با پلیس تماس گرفته و شکایت خود را پیش وی می برند ،که در این موارد کلانتری صورت جلسه ای تنظیم می نماید و پرونده را به دادسرای مربوطه می فرستد و  سپس پرونده به شعبه مربوطه ارجاع داده می شود که در آنجا دادیار و یا بازپرس به پرونده رسیدگی می‌کنند و سوالاتی در مورد موضوع اتفاق افتاده و دلایل توهین و فحاشی فرد مقابل پرسیده می شود و در مرحله بعدی باید مدارک و شواهد خود را ارائه کنید و در صورت استفاده از شهادت چند نفر ،این شهادت ها را به دادیار یا بازپرس ارائه دهید.

در صورتی که وقوع جرم و انتساب آن به متهم محرز شد، متهم به دادسرا احضار می‌شود. و در حضور متهم اتهام و شکایت شما به وی تفهیم می‌شود.

همچنین در مورد موضوع پرونده و نحوه اتفاق جرم از وی توضیحاتی خواسته می شود تا فرد متهم نیز موارد اتفاق افتاده را برای بازپرس یا دادیار شرح دهد.

درصورتیکه وقوع جرم احراز شود و متهم محکوم شود ، طبق ماده ۲۱۷ آیین دادرسی کیفری قرار تامین صادر می­‌گردد و طبق ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی فرصتی برای آخرین دفاع هم در اختیار متهم قرار میگیرد.
اگر جرم بودن عمل وی تایید ، و وی محکوم گردد ، قرار­ جلب­ به­ دادرسی صادر می­‌شود و در صورت نبودن اختلاف­ نظر کیفرخواست صادر می­ گردد. در مرحله بعدی پرونده به دادگاه کیفری ۲ جهت صدور حکم ارسال می‌ گردد و پس از صدور حکم امکان تجدیدنظرخواهی هم برای دو طرف وجود دارد.
در نهایت برای اجرای حکم دوباره پرونده به دادسرای مربوطه بازگردانده می گردد و پرونده نزد دادیار اجرای احکام فرستاده می‌شود.