رای دادگاه خارجی در خصوص طلاق در ایران

آیا رای دادگاه خارجی در خصوص طلاق در ایران قابل اجراست؟

بر اساس اصل حاکمیت دولتها که از اصول حقوق بین الملل عمومی است هیچ دولتی نمی تواند خارج از مرزهای خود حق حاکمیت داشته باشد از این رو ضروری است که احکام خارجی از سوی دادگاههای داخلی در ابتدا مورد شناسایی قرار بگیرند.منظور از شناسایی، تطبیق رای صادره با قوانین جمهوری اسلامی ایران است که پس از بررسی، چنانچه رای صادره مطابق با قوانین ایران صادر گردیده است رای تنفیذ گردد به این مرحله از رسیدگی شناسایی می گویند. همچنین یکی از اصول حقوق بین الملل خصوصی حق مکتسبه است یعنی هنگامی که دادگاه خارجی حکمی صادر کرده است بدین معناست که آن دادگاه حقی را برای شخصی ایجاد کرده که احترام به آن مستلزم اجرای آن در کشورهای دیگر است.بنابراین پس از مرحله شناسایی( تنفیذ حکم ) مرحله دستور به اجرای حکم دادگاه خارجی در ایران مطرح است.

اگرچه طبق ماده 6 قانون مدنی، قوانین مربوط به احوال شخصیه از قبیل نکاح، طلاق، اهلیت اشخاص و ارث، بر کلیه اشخاص تبعه ایران حاکم است ولو مقیم خارج از کشور باشند؛ لکن قانونگذار در ماده 15 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391، در دعاوی خانواده، احکام صادره از محاکم خارجی را با شرط بررسی و تنفیذ پذیرفته است. مقنن در ماده مذکور مقرر داشته: «هرگاه ایرانیان مقیم خارج از کشور امور و دعاوی خانوادگی خود را در محاکم و مراجع صلاحیتدار محل اقامت خویش مطرح کنند، احکام این محاکم یا مراجع در ایران اجرا نمی شود مگر آنکه دادگاه صلاحیتدار ایرانی این احکام را بررسی و حکم تنفیذی صادر کند».

بدین‌ ترتیب سردفتران متصدی ثبت طلاق در دفاتر رسمی، نمی توانند طلاق صادر شده در محاکم خارج از کشور را ثبت کنند و می بایست حکم طلاق صادره از محاکم خارج از کشور، در دادگاه های خانواده تنفیذ شود. لذا برای تنفیذ حکم طلاق ایرانیان خارج از کشور، طرفین یا وکلای آنان باید با ارائه مدارک و مستندات مربوطه، مبادرت به تقدیم دادخواست تنفیذ طلاق در دادگاه خانواده دارای صلاحیت محلی نمایند.

صلاحیت محلی دادگاه مطابق ماده 14 قانون حمایت خانواده تعیین می شود، در رای دادگاه خارجی در خصوص طلاق هرگاه یکی از زوجین مقیم خارج از کشور باشد، دادگاه محل اقامت طرفی که در ایران اقامت دارد برای رسیدگی صالح است. اگر زوجین مقیم خارج از کشور باشند اما یکی از آنان به طور موقت در ایران سکونت داشته باشد، دادگاه محل سکونت فرد ساکن در ایران و اگر هر دو در ایران سکونت موقت داشته باشند، دادگاه محل سکونت زوجه برای رسیدگی صالح است. در مواردی که زوجین هر دو مقیم خارج از کشور باشند دادگاه صالح برای تنفیذ رای طلاق، دادگاه خانواده شهر تهران می باشد.

در نهایت امکان تنفیذ رای صادره در دادگاه خارجی در دادگاه های ایران وجود دارد .

♦️♦️جهت مشاوره حقوقی میتوانید با کلیک بر روی کلمه «مشاوره» با وکیل دادگستری حرفه ای تماس بگیرید و از خدمات ما بهره مند شوید.