چالش های ازدواج با اتباع خارجی

🌐چالش تابعیت؛

الف_ زن خارجی: طبق بند ۶ماده ۹۷۶ قانون مدنی هر زنی که همسر ایرانی اختیار کند تبعه ایران محسوب میشود، بنابراین میتواند شناسنامه ایرانی دریافت و از حقوق مقرر برای اتباع ایران برخوردار باشد، بر اساس ماده ۹۸۶ همان قانون زن خارجی بعد از طلاق یا فوت شوهر ایرانی میتواند به تابعیت اول خود رجوع نماید.

ب_ مرد خارجی: شاید انگیزه برخی از اتباع خارجه از ازدواج با زن ایرانی امید به کسب تابعیت ایران باشد لیکن قانون ایران ازدواج با زن ایرانی را مجوز کسب تابعیت ایران ندانسته و این مردان میبایست مثل همه متقاضیان در چاچوب ماده ۹۷۹ برای کسب تابعیت ایران اقدام کنند، تنها امتیاز آن فقط معافیت از شرط لزوم اقامت پنج ساله در ایران برای تقاضای تابعیت است.

🌐معضلات اجتماعی ناشی از این ازدواج ها؛

در چهار دهه اخیر بسیاری از اتباع افغان با توجه به قرابت های زبانی، فرهنگی و جغرافیایی با اتباع ایرانی ازدواج کرده اند البته نسبت زنان ایرانی در این بین بسیار بیشتر از مردان ایرانی است و آینده ای مبهم را پیش روی آنها قرار میدهد، عدم ثبت ازدواج، عدم تابعیت ایرانی فرزندان حاصل از این ازدواج‌ها، نبود تضمین لازم برای پایبندی زوج به تکالیف زوجیت از جمله پرداخت نفقه، بعضا مراجعت شوهر به افغانستان یا مهاجرت به کشورهای غربی و رها شدن زن و فرزندان به حال خود و نداشتن حمایت های اجتماعی، نامشخص بودن وضع حضانت و قیومیت فرزندان و ارث در صورت فوت والدین، مشکلات هویتی فرزندان، موانع پیگیری مسائل حقوقی و اقامه دعوی از سوی زوجه علیه زوج به سبب ثبت نشدن ازدواج، از جمله مشکلاتی است که این دسته از زنان با آن دست و پنجه نرم میکنند.

خصوصا اینکه انبوه فرزندانی که از این ازدواجها حاصل شده در یک فضای بلاتکلیفی حقوقی و تا حدی هویتی سرگردانند. همچنین عدم بهره‌مند شدن از بسیاری از حقوق مدنی از جمله حقوق کار،اقتصادی، آموزشی، فرهنگی و سیاسی زنان ایرانی و فرزندان آنها، نتیجه عدم آگاهی از قوانین ایران و عدم رعایت تشریفات لازم در انجام چنین ازدواج‌هایی است. از طرفی به لحاظ تبعیت احوال شخصیه از قانون دولت متبوع شوهر، قاعدتا مسائل و دعاوی حقوقی فی مابین شوهر افغان و زن ایرانی باید با لحاظ قانون مدنی افغانستان حل و فصل شود که در اینجا هم عدم اشراف به مقررات خانواده افغانستان خود مزید بر علت است.

🌐چالش تابعیت فرزندان و وضعیت حقوقی آن؛

با توجه به سیستم حقوقی تابعیت ایران که به سیستم خون معروف است و حسب بند ۲ ماده ۹۷۶ قانون مدنی فرزندان حاصل از ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی، تبعه ایران محسوب میشود لیکن فرزند حاصل از ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی، تبعه ایران محسوب نشده و بایستی در چارچوب مقررات ماده ۹۷۹ همان قانون تقاضای تابعیت ایران را بکنند.

⚖️تحولات قانونگذاری اخیر در خصوص تابعیت

ضرورت ساماندهی این وضعیت نهایتا قانونگذار ایرانی را به چاره اندیشی واداشت،با توجه به نواقص قانونی موجود بخصوص در ماده ۹۷۹ ، در سال ۱۳۸۵ مجلس طرحی را مصوب گردید و سپس به تایید شورای نگهبان رسید لیکن نتوانست کلیه مشکلات تابعیت و ازدواج اتباع خارجی را رفع کند .

بر همین اساس درسال ۱۳۹۱ طرح اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی پس از بررسی های فراوان در کمیسیون ها و صحن علنی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید ولی شورای نگهبان با ایراد مغایرت باقانون اساسی آن را به تایید نرساند و جهت اصلاح به کمیسیون حقوقی و قضائی ارجاع شد.

در شهریور ۱۳۹۵ طرح اعطای تابعیت به فرزندان مادر ایرانی توسط نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی مطرح شد که مورد توجه قرار گرفت و النهایه در جلسه ششم شهریور نمایندگان مجلس طرح یک فوریتی “اعطای تابعیت به فرزندان مادر ایرانی” را تصویب کردند که البته تا تصویب کامل و تبدیل به قانون هنوز باید منتظر ماند.

♦️♦️جهت مشاوره حقوقی میتوانید با کلیک بر روی کلمه «مشاوره» با وکیل دادگستری حرفه ای تماس بگیرید و از خدمات ما بهره مند شوید.