آیا می شود رای که از سوی دادگاه  صادر شده است را تغییر داد ؟

نحوه اعتراض به حکم دادگاه و تغییر آن ؟

برای آنکه بتوان متوجه شد که چگونه می توان به رای های صادره در دادگاه اعتراض کرد و آن را تغییر داد ابتدا باید انواع رای های صادره در دادگاه های ایران را شناخت تا بتوان تعیین کرد آیا رای صادره امکان اعتراض یا اصلاح را دارد یا خیر ،سپس روشی برای اعتراض به آن مشخص نمود.

دادگاه های دادگستری با بررسی تمامی دعاوی و مشکلات مردم و با توجه به قوانین کشور اقدام به رسیدگی و صادر کردن حکم می کنند که این حکم های صادر شده دارای انواع مختلفی مانند حقوقی،کیفری و…. می باشند که هر کدام دارای شرایط مختلف و نحوه اعتراض متفاوتی هستند که در زیر هریک را بصورت کامل بررسی خواهیم کرد.

انواع حکم دادگاه

انواع حکم های دادگاه 

1_حکم حضوری و غیابی

منظور از حکم حضوری به این صورت است که هر دو طرف دعاوی در دادگاه حضور داشته و با مشارکت طرفین دعوا این حکم صادر شده است.

اما منظور از حکم غیابی به این منظور است که یکی از طرفین دعوا یا وکیل مدافع وی در هیچ یک از جلسات دادگاه حضور پیدا نکرده و بصورت کتبی به حکم صادره اعتراضی نکرده است و همچنین هیچ گونه لایحه ای  از قبل به دادگاه ارسال نکرده باشند در غیر اینصورت دادگاه بنا را بر اساس لایحه ارسالی بر اطلاع فرد مذکور می گذارد و حکم صادره حضوری می باشد.

تفاوت بین حکم حضوری و غیابی

تفاوت بین حکم حضوری و غیابی بیشتر در نحوه واخواهی و اعتراض به حکم است که در صورتی که حکم دادگاه بصورت غیابی صادر شود یعنی تمامی شرایط  عدم ابلاغ به فرد مذکور ، عدم حضور فرد یا نماینده قانونی وی در طی تمامی جلسات دادگاه و عدم ارسال هیچ گونه لایحه ای به دادگاه را داشته باشد.

واخواهی برای فردی که حکم غیابی به ضرر وی صادر شده است وارد است و بر اساس قانون احکامی که به صورت غیابی صادر می شوند از سوی فرد متضرر امکان واخواهی دارند اما احکامی که بصورت حضوری صادر می شود امکان واخواهی ندارند.

2_ حکم اعلامی و حکم تاُسیسی

حکم اعلامی به حکمی گفته می شود که موضوع رسیدگی شده به آن در قبل هم وجود داشته است و موضوع جدیدی اتفاق نیوفتاده است که حکم آن متفاوت باشد مثلا احکام مربوط به چک برگشتی یا بدهکار و طلب کار که سالها وجود داشته است و باعث ایجاد حکم جدیدی نمی شود و صرفا قاضی بدهکار و طلبکار را تعیین کرده و نوع و نحوه پرداخت هزینه را مشخص می نماید که حکم صادره از نوع احکام اعلامی می باشد.

منظور از حکم تاسیسی حکمی است که در گذشته وجود نداشته است و با صدور این حکم وضعیت جدیدی ایجاد می گردد به حکمی که به این صورت صادر می گردد حکم تاسیسی گفته می شود.

3_ احکام نهایی و غیرنهایی

این نوع احکام صادر شده توسط دادگاه، احکامی هستند که بصورت نهایی صادر می شوند یا احکامی دیگر که بنا به شرایطی به حکم نهایی تبدیل می گردند که احکام نهایی و حکم هایی که به نهایی تبدیل می شوند را در پایین توضیح می دهیم.

1_حکمی که در دیوان عالی کشور قابلیت فرجام خواهی نداشته باشد،حکم نهایی محسوب می گردد.

2_احکامی که قبلا در دیوان عالی کشور فرجام خواهی شده باشند و در دیوان عالی تایید شده باشند و دیگر امکان فرجام خواهی نداشته باشند نیز جزو احکام نهایی قرار می گیرند.

3_احکامی که از مهلت فرجام خواهی آنها در دیوان عالی کشور گذشته باشد نیز جزو احکام نهایی تلقی شده و دیگر امکان فرجام خواهی ندارند.

4_احکامی که در دادگاه اولیه و دادگاه تجدید نظر بدون قابلیت فرجام خواهی صادر شده باشند نیز جزو احکام نهایی قرار گرفته و دیگر امکان فرجام خواهی ندارند.

تفاوت بین احکام نهایی و غیرنهایی در آن است که در صورت نهایی شدن حکم اجرا میگردد در غیر این صورت فعلا وارد مرحله اجرایی نمی شود.

4_احکام قطعی یا غیرقطعی

احکام قطعی یا غیر قطعی نوعی دیگری از احکام هستند که توسط دادگاه صادر می شوند،در حالت کلی حکم قطعی حکمی است که باید اجرایی شود و امکان تغییر در آن دیگر وجود ندارد اما حکم غیر قطعی حکمی است که بصورت عادی و مرسوم می توان برای آن درخواست واخواهی و تجدیدنظر داد.

تفاوت این احکام نیز در لازم الاجرا بودن آنهاست که حکم قطعی لازم الاجرا می باشد ولی حکم غیرقطعی قابل شکایت و تجدیدنظر است.

5_حکم لازم الاجرا و غیر لازم الاجرا

اگر حکمی بصورت لازم الاجرا از سوی دادگاه صادر شود آن حکم حتما باید در مدت زمان تایید شده توسط فرد محکوم شده اجرا شود در غیر این صورت فرد شاکی می تواند با مراجعه به دادگاه از وی به دلیل عدم اجرای حکم دادگاه شکایت کندو توسط ماموران اجرای احکام دادگستری درخواست اقدام اجرایی کند.

طبق قوانین و برای اطمینان از اینکه تمامی احکام صادره از دادگاه بصورت کاملا درست و بدون هیچ مداخله و تاثیر خارج از پرونده صادر شده است برای نوعی از احکام صادر شده امکان بررسی مجدد و امکان دادخواهی پیش بینی شده است که ازین رو احکام صادره از دادگاه را در متون بالا بررسی کردیم.

در مقالعه بعدی روش های اعتراض به رای های صادره از دادگاه را بصورت کامل توضیح خواهیم داد.